Για τις Δυνάμεις του Ασυνείδητου

Στο άτομο όπως και στο κράτος, η ολοκληρωτική άποψη αρνείται τις βασικές ελευθερίες σε ένα μέρος του συνόλου. Ένα τμήμα διεκδικεί όλη τη δύναμη και όλα τα πλεονεκτήματα για τον εαυτό του, ενώ ουσιαστικά σκλαβώνει ή τιμωρεί τα άλλα τμήματα, αν αυτά δε συμφωνούν να υποστηρίξουν το κυρίαρχο στοιχείο.

Η μονόπλευρη ψυχολογική ανάπτυξη του Δυτικού ανθρώπου δεν είναι διαφορετική από την άκαμπτη μονολιθικότητα αυτής της στάσης. Το συνειδητό Εγώ έχει αξιώσει δικαιώματα πάνω στο σύνολο της ψυχής, συχνά παραβλέποντας την ίδια την ύπαρξη άλλων αναγκών και αξιών. Έχει καταπιέσει αυτές τις άλλες όψεις της ψυχής, οδηγώντας τις με τη βία στα κρυμμένα βάθη του ασυνείδητου, όπου εγκλωβίζονται από τις σκοτεινές, αρχαϊκές δυνάμεις, οι οποίες, όπως «οι σκιές που έρπουν κάτω από τα ύδατα του ύπνου», κινούνται για πάντα μέσα στις άγνωστες εκτάσεις της ανθρώπινης ψυχής.

Αν, όμως, γίνει κάποιο παραπάνω βήμα στην ψυχολογική ανάπτυξη του ανθρώπου, η αποκλειστική κυριαρχία του συνειδητού Εγώ πρέπει να τερματιστεί και η ανηλεής βαρβαρότητα των ίδιων των πρωτόγονων ενστίκτων πρέπει να τροποποιηθεί σε κάποιο βαθμό, έτσι ώστε η ενέργειά τους να μπορεί να διατεθεί για την πολιτιστική πρόδο του ατόμου και τοιουτοτρόπως για ολόκληρη την κοινωνία.

Όταν, μέσω της μελέτης των προϊόντων του ασυνείδητου νου, η αντίληψη του ατόμου για τα κρυμμένα βασίλεια της ψυχής αυξηθεί και ο πλούτος και η ζωτικότητα αυτού του άγνωστου κόσμου ασκήσουν επιρροή πάνω του, η σχέση του με τις εσωτερικές του δυναμικές και απρόσωπες δυνάμεις αλλάζει βαθιά. Το «Εγώ», με τις μικροπρεπείς, προσωπικές επιθυμίες, βουλιάζει μέσα στη σχετική ασημαντότητα και μέσω της αυξημένης του ενόρασης και της μεγαλύτερης κατανόησης του νοήματος και του σκοπού της ζωής, είναι πια ικανό να απελευθερώσει τον εαυτό του από την κυριαρχία των ασυνείδητων παρορμήσεων.

Το γεγονός ότι μια τέτοια αλλαγή είναι εφικτή στο άτομο ίσως μας δίνει μια νύξη για την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί αν το ανθρώπινο είδος θέλει να απελευθερωθεί από τα επαναλαμβανόμενα ξεσπάσματα βίας που απειλούν την ίδια του την ύπαρξη. Γιατί η ανθρώπινη φυλή βρίσκεται υπό απειλή όχι από έλλειψη υλικού πλούτου ή τεχνικής ικανότητας για την αξιοποίησή του, αλλά μόνο από την επίμονη βαρβαρότητα του ίδιου του ανθρώπου, του οποίου η πνευματική ανάπτυξη βραδυπορεί τόσο πολύ πίσω από την επιστημονική του γνώση και τη μηχανική του ιδιοφυία.

Απόσπασμα από το βιβλίο «Αυτός και Εγώ» της M. Esther Harding, Εκδόσεις Ιάμβλιχος.